Van’ın Neyi Meşhur? Van’ın Tarihi Yerleri ve Yemekleri?
Lezzetlerin, efsanelerin ve doğanın buluştuğu şehir: Van
🧀 Otlu Peynir

Yalnızca Van’da bu kadar özel…
✅ Nedir?
Van otlu peyniri, koyun ve inek sütünden yapılan ve içine birbirinden farklı şifalı dağ otları (Özellikle Sirmo, suh, mendi, yabani kekik, heliz ve yabani nane) katılan yöresel, tescillenmiş bir peynirdir.
🧑🍳 Nasıl Yapılır?
-
İlkbaharda toplanan dağ otları yıkanır ve doğranır.
-
Mayalanan sütüyle birlikte yoğrulur.
-
Bez torbalarda suyu akıtılır sonra plastik ve toprak küplere basılır.
-
Serin ve karanlık ortamda özellikle toprak altında 3-6 ay bekletilir.
🛒 Nereden Alınır?
-
Otlu Peynir Pazarı (Cumhuriyet Caddesi çevresi)
-
Van Yöresel Ürünler Pazarı
-
Kahvaltı salonlarında paketli olarak da satılır.
🍽️ Nerede Yenir?
🐟 İnci Kefali

Sadece Van Gölü’nde yaşar, efsane bir göç yolculuğu yapar.
✅ Nedir?
Van Gölü’nde yaşayan tek balık türüdür. Tuzlu ve sodalı suda yaşar, üremek için tatlı suya (Bend-i Mahi Çayı gibi) göç eder.
📆 Ne Zaman Yenir?
15 Temmuz – 15 Nisan arasında tüketilebilir. Üreme dönemi olan ilkbaharda av yasağı vardır.
🍽️ Nerede Yenir?
-
Kısmet Pide Balık Restaurant (Kara fırında pişmiş)
-
Martı Restaurant (Van Gölü kıyısında)
-
Gevaş ve Edremit Sahilindeki Balıkçılar
🐱 Van Kedisi

Bir göz mavi, diğer kehribar… Efsanevi bir güzellik.
📍 Nerede Görülür?
🎓 Özellikleri
🍳 Van Kahvaltısı
UNESCO yolunda bir lezzet şöleni.
✅ İçeriği
Otlu peynir, murtuğa, kavut, gencirun, bal-kaymak, cevizli kavurga, çörek, yayık tereyağı, zeytin, domates-biber, lavaş ekmeği.
🍽️ Nerede Yenir?
🕘 En Uygun Zaman?
Sabah 8.00 – 11.00 arası en yoğun, ama gün boyu kahvaltı sunan yerler de mevcut. En tatlı olduğu zaman dilimi ise 16:00 18:00 arası “Fırawin” atıştırmalık tarzındadır.
🏝️ Akdamar Adası ve Surp Haç Kilisesi

📜 Kısa Tarihi
-
yüzyılda Vaspurakan Kralı I. Gagik tarafından yaptırılmış olan Surp Haç Kilisesi, Ermeni taş işçiliğinin en nadide örneklerinden biridir.
🗺️ Nasıl Gidilir?
💰 Giriş Ücreti
📷 Ne Yapılır?
-
Badem ağaçları altında yürüyüş
-
Kiliseyi gezip fotoğraf çekmek
-
Van Gölü’nde yüzme, piknik
🏔️ Van Kalesi

Urartular’dan günümüze kalan muazzam bir miras.
-
Giriş Ücreti: 40 TL (Müze Kart geçerli)
-
En iyi zaman: Gün batımı
-
Urartu yazıtları, kalıntılar ve Van Gölü manzarasıyla birleşince tarih nefes alıyor.
🧶 Savatlı Gümüş

Van’a özgü tescilli bu işleme tekniği, tel tel işlenmiş motiflerle zarafeti temsil eder.
-
Bakırcılar Çarşısı’nda usta ellerden alınabilir
-
Takı, kolye, bileklik gibi ürünlerde kullanılır
-
Koleksiyoncular için değerli bir parça
🎁 Van’dan Alınabilecek Hediyeler
-
Otlu peynir
-
Keledoş kurusu
-
Savat işi takılar
-
Van kedisi figürleri
-
El dokuması kilim
-
Bal
- Kilimler
- Ceviz
- Çörek
Van’ın Yöresel Yemekleri / Tatları
Van balı, yoğurt kaymağı, süt kaymağı, yayık tereyağı, cacık, otlu peynir, örme peynir, beyaz peynir, kavurmalı sucuklu yumurta, zeytin, murtuğa, kavut, gencirun gibi ürünlerin bulunduğu Van Kahvaltısı.
Diğer yöresel yemekler tandır balığı, kavurmalı uşgun ekşilisi, acem köftesi, Kürt köftesi, Van pastası, ciğer köftesi, murtuğa, sergeser, balkabağı sarması, etli Bostaniye köfte, kurut aşı, çiriş pilavı, otlu peynir, helise yemeği, kavut, ayva yemeği, bulgur aşı, virik çorbası, keledoş, ayran aşı çorbası, şile, kete vardır.
🏛️ Van’ın Tarihi Yerleri Rehberi
Tarihin izini sürmek isteyenler için adım adım Van’ın en özel durakları…
Van, Urartulardan Osmanlı’ya, Selçuklulardan Ermenilere kadar birçok medeniyete ev sahipliği yapmış kadim bir şehir. Eğer “Van’da nereleri gezmeliyim?” diye düşünüyorsanız, bu tarihi yerler rehberi tam size göre! Giriş ücretlerinden nasıl gidileceğine kadar her detay burada.
🏔️ 1. Van Kalesi
Urartuların göğe uzanan mirası
-
🕰️ Tarihçesi: M.Ö. 9. yüzyıla uzanıyor.
-
🗺️ Nerede?: Merkez ilçeye bağlı, Van Gölü kıyısında.
-
🚌 Nasıl Gidilir?: Van merkezden yürüyerek ya da minibüslerle kolayca ulaşım sağlanır.
-
💰 Giriş Ücreti: Müze Kart geçerli
-
⏰ Ziyaret Saatleri: 08:00 – 17:00
-
📌 Not: Gün batımında kale tepesi, Van Gölü’nün en etkileyici manzarasını sunar.
╰┈➤YOL TARİFİ:
⛪ 2. Akdamar Adası ve Surp Haç Kilisesi
Tarihle doğanın buluştuğu cennet ada
-
🕰️ Tarihçesi: 915-921 yılları arasında inşa edilmiştir.
-
🗺️ Nerede?: Gevaş ilçesi açıklarında, Van Gölü üzerinde.
-
🚤 Nasıl Gidilir?: Van’dan Gevaş’a minibüsle, ardından iskeleden teknelerle (15-20 dk yolculuk)
-
💰 Tekne Ücreti: Gidiş-dönüş ortalama 100-150 TL
-
💰 Ada Girişi: 70 TL (Müze Kart geçerli)
-
⏰ En Güzel Zaman: Badem ağaçlarının çiçek açtığı Nisan-Mayıs ayları
-
📌 Not: Kilisedeki taş kabartmalar mutlaka görülmeli.
╰┈➤YOL TARİFİ:
🏯 3. Çavuştepe Kalesi
Urartu mühendisliğinin göz kamaştıran örneği
-
🕰️ Tarihçesi: M.Ö. 8. yüzyıl – Kral II. Sarduri tarafından yaptırılmış.
-
🗺️ Nerede?: Gürpınar ilçesi
-
🚗 Nasıl Gidilir?: Van merkezden yaklaşık 30 km; özel araç ya da Gürpınar minibüsleriyle ulaşım mümkün.
-
💰 Giriş Ücreti: Ücretsiz
-
📌 Not: İçeride su sarnıçları, tanrı heykellerine adanmış yazıtlar görülebilir.
╰┈➤YOL TARİFİ:
🏰 4. Hoşap Kalesi
Kaya üzerine kurulu devasa saray-kale kompleksi
-
🕰️ Tarihçesi: 17. yüzyılda Mahmudi Beyleri tarafından yapılmış.
-
🗺️ Nerede?: Gürpınar ilçesi, Hoşap beldesinde.
-
🚗 Nasıl Gidilir?: Van merkezden 60 km. Özel araçla ya da minibüslerle.
-
💰 Giriş Ücreti: Ücretsiz
-
📌 Not: Kalenin karşısındaki tarihi taş köprü fotoğraf tutkunları için birebir.
╰┈➤YOL TARİFİ:
🏛️ 5. Ayanis Kalesi
Van Gölü kıyısında saklı bir Urartu hazinesi
-
🕰️ Tarihçesi: Kral Rusa II dönemine ait.
-
🗺️ Nerede?: Edremit ilçesi sınırlarında
-
🚗 Nasıl Gidilir?: Özel araçla, Van merkezden yaklaşık 45 dakika
-
💰 Giriş Ücreti: Şu an kazı çalışmaları nedeniyle ücretsiz veya sembolik ücretli
-
📌 Not: Gün doğumunda göl manzarasıyla birlikte görülmeli.
╰┈➤YOL TARİFİ:
🧱 6. Yedi Kilise (Varagavank)
Van’daki en büyük Ermeni manastır kompleksi
-
🕰️ Tarihçesi: 8. yüzyılda inşa edilmiş
-
🗺️ Nerede?: Edremit ilçesi, Bakraçlı köyü
-
🚗 Nasıl Gidilir?: Van merkezden araçla 15 km uzaklıkta
-
📌 Not: Harap durumda, ancak mimari yapısı hâlâ etkileyici.
╰┈➤YOL TARİFİ:
⛪ 7. St. Bartholomeus Manastırı
Başkale’nin dağlarında gizli kalmış bir ibadet merkezi
-
🕰️ Tarihçesi: 4. yüzyıla dayanır
-
🗺️ Nerede?: Başkale ilçesi, Albayrak Köyü civarında
-
🚗 Nasıl Gidilir?: Yolları zorlu, sadece özel araçla ve yazın gidilmesi önerilir.
-
📌 Not: Restorasyon bekliyor ama mistik havası hâlâ güçlü.
╰┈➤YOL TARİFİ:
🕌 8. Hüsrev Paşa Camii
Osmanlı’nın Van’daki zarif izi
-
🕰️ Tarihçesi: 1567, Mimar Sinan’ın öğrencileri tarafından yapılmış.
-
🗺️ Nerede?: Eski Van Şehri civarı
-
💰 Giriş Ücreti: Ücretsiz
-
📌 Not: Restore edilerek yeniden ibadete açılmıştır.
╰┈➤YOL TARİFİ:
🕌 9. Kaya Çelebi Camii
Tarihle gölgenin buluştuğu camii
╰┈➤YOL TARİFİ:
VE DİĞERLERİ
- Van Gölü Sahilleri
- Konum: Van Merkez
- Harita: Google Haritalar’da Gör
Türkiye’nin en büyük gölü olan Van Gölü’nün etrafındaki sahil şeridi, uzun yürüyüşler, bisiklet turları ve özellikle gün batımında muhteşem manzaralar sunar. Çarahan ve İskele Caddesi civarında hem ücretli hem de ücretsiz otopark imkânları mevcuttur. İskele yakınındaki düz ve geniş yürüyüş yolları, tekerlekli sandalye ve bebek arabası kullanımı için uygun bölümler içerir.
- Muradiye Şelalesi
- Konum: Muradiye
- Harita: Google Haritalar’da Gör
Bend-i Mahi Çayı üzerinde yer alan Muradiye Şelalesi; piknik, doğa yürüyüşü ve fotoğraf çekimi için popüler bir duraktır. Şelalenin girişine çok yakın geniş ve ücretsiz bir otopark bulunur. Şelale altındaki seyir terasına iniş rampası yapılmış; ancak patika üzerinde zaman zaman engebeler olabiliyor, bu nedenle tekerlekli sandalye için kısmi erişim sağlayan bölümler tercih edilebilir.
- Erçek Gölü Kuş Cenneti
- Konum: Erçek
- Harita: Google Haritalar’da Gör
Göç döneminde flamingolar ve yüzlerce kuş türünün görüldüğü sazlık alan, kuş gözlemcileri için eşsiz bir mekân. Göl kenarındaki karayolu boyunca park edilebilen noktalar vardır. Kuş gözlem kulelerine inen patikalar dik ve zemini düz değil; bu nedenle tam engelli erişimi mümkün olmasa da kenarlardaki nispeten düz izleme platformları kullanılabilir.
- Altınsaç Tabiat Parkı
- Konum: Edremit
- Harita: Google Haritalar’da Gör
Van Gölü manzaralı piknik alanları, göletler ve yürüyüş patikaları ile doğa kaçamağı sunar. Park girişinde ücretsiz, geniş bir otopark bulunur. Ana yürüyüş yolları nispeten düz olduğundan, tekerlekli sandalye kullanan ziyaretçiler de kısa mesafelerde rahatça dolaşabilir.
- Süphan Dağı Etekleri (Ahlat Yolu)
- Konum: Van–Ahlat Karayolu
- Harita: Google Haritalar’da Gör
Türkiye’nin ikinci yüksek yanardağı Süphan’ın eteklerinde, gün doğumu turları ve off-road rotaları popüler. Karayolu kenarında birkaç mola tesisi ve park alanı mevcut. Ana yol asfalt olduğundan araçla erişim kolay, ancak zirve yürüyüşü asla engelli erişimine uygun değil.
- Kuştaşı Kanyonu
- Konum: Gürpınar
- Harita: Google Haritalar’da Gör
Derin vadilerin oluşturduğu doğal bir kaya kanyonu. Kanyon girişinde küçük, ücretsiz bir park yeri bulunur. Zemini kayalık ve engebeli olduğu için engelli erişimi mümkün değil; tırmanış ve yürüyüş ekipmanları tavsiye edilir.
- Hoşap Çayı Kanyonu
- Konum: Gürpınar
- Harita: Google Haritalar’da Gör
Hoşap Kalesi’ni çevreleyen şelale ve göletlerle iç içe, yemyeşil bir vaha. Yol kenarında seri park imkânı var ancak patikalar engebeli; engelli erişimi bulunmuyor.
- Edremit Plajları (Van Gölü Kıyısı)
- Konum: Edremit
- Harita: Google Haritalar’da Gör
Yaz aylarında gölde serinleme, güneşlenme ve göl manzaralı kafelerde dinlenme imkânı sunar. Cadde boyu hem ücretli hem de ücretsiz park yerleri bulunur. Bazı plaj bölümlerinde iskelelere kadar uzanan düz zeminli alanlar, engelli ziyaretçiler için uygun.
📌 İpuçları:
- Ziyaret dönemi: Mayıs – Eylül, şelaleler ve yaylalar için ideal.
- Yanınıza alın: Yürüyüş ayakkabısı, şapka, su ve fotoğraf makinesi.
- Engelli ziyaretçiler: Düz zeminli sahil şeritleri ve Altınsaç Parkı girişi tercih edilebilir; diğer noktalarda yardımcı eşlik ve ekipman gerekebilir.
Van Gölü’nde Kuraklık Alarmı! İnci Kefali Tehlikede
Yağış azaldı, akarsular kuruyor
Van Gölü Havzası, kuraklığın etkisiyle zor günlerden geçiyor. Son yıllarda yaşanan yağış eksikliği, bölgedeki akarsuların debisinin dörtte bir oranında azalmasına yol açtı. Bu düşüş, sadece doğayı değil, inci kefallerinin hayati üreme göçünü de ciddi şekilde etkiliyor.
İnci kefallerinin göçü risk altında
Van Gölü’nün tuzlu ve sodalı sularında yaşayan inci kefalleri, her yıl nisan-temmuz ayları arasında tatlı su akarsularına göç ederek üreme sürecini gerçekleştiriyor. Ancak bu yıl su seviyesinin düşük olması, göçün sekteye uğramasına neden olabilir.

“Su yönetimi şart, DSİ su bırakmalı”
Van YYÜ’den Dr. Mustafa Akkuş, DSİ’nin inci kefalleri için akarsulara yeterli su bırakmasının şart olduğunu belirtti. “2023’te göç tam ortasında durmuştu, bu yıl aynı tabloyu görmek istemiyoruz” diyen Akkuş, etkili su yönetiminin altını çizdi.
2025 için kritik uyarı: Hidrolojik kuraklık kapıda
Uzmanlara göre Van Gölü Havzası şu an ‘hidrolojik kuraklık’ aşamasında. Bir sonraki adım, sosyoekonomik kuraklık; yani tarım ve balıkçılıkla geçinen halkın geçim kaynaklarının yok olması demek.
Editör Yorumu:
Van Gölü sadece bir doğal güzellik değil; aynı zamanda eşsiz bir ekosisteme ev sahipliği yapıyor. İnci kefali gibi endemik türlerin yaşaması, bizim suya nasıl davrandığımıza bağlı. Bu yıl suyu doğru yönetemezsek, sadece balıkları değil, bölgenin geleceğini de kaybederiz.
Karabet Geçidi’nde Nisan Ayında Kar Sürprizi!
Yüksek Rakımda Kış Geri Döndü
Van’da akşam saatlerinde etkili olan sağanak yağış, yüksek kesimlerde kara dönüştü. 3 bin metre rakımdaki Karabet Geçidi’nde gece başlayan kar yağışı sabah saatlerinde etkisini artırdı.
Sürücülere Zor Anlar Yaşattı
Karla birlikte yoğun sis de etkili oldu. Görüş mesafesinin yer yer 10 metreye kadar düştüğü geçitte sürücüler kontrollü şekilde ilerlemek zorunda kaldı. Yetkililer sürücüleri dikkatli olmaları konusunda uyardı.
Editör Yorumu:
Nisan ayı ortasında bile kışın sert yüzünü gösterdiği Karabet Geçidi, bölgenin zorlu coğrafyasını bir kez daha hatırlattı. Bahar aylarında seyahat eden vatandaşların hava koşullarına karşı hazırlıklı olması büyük önem taşıyor.